-
1 lanista
lanista, ae, m., I) der Lehrmeister der Gladiatoren, der Gladiatorenmeister (wobei zu bemerken, daß die lanistae ganze Banden Gladiatoren hielten u. zu den Gladiatorenspielen vermieteten), Cic. ad Att. 1, 16, 3; Rosc. Am. 17 u. 118. Suet. Aug. 42, 3. Mart. 11, 66, 3. Iuven. 11, 8. Amm. 19, 12, 1. – II) übtr.: a) der Abrichter der Kampfhähne, rixosarum avium, Colum. 8, 2, 5. – b) (weil die lanistae die Gladiatoren paarweise gegeneinander auftreten ließen) der Zusammenhetzer zweier zum Kampfe, lanistā Cicerone, v. Cicero zusammengehetzt, Cic. Phil. 13, 40: u. so lanistis Aetolis, Liv. 35, 33, 6. – / Nach Isid. orig. 10, 159 ist lanista (von lanio, āre) urspr. ein tuskisches Wort = carnifex.
-
2 lanista
lanista, ae, m., I) der Lehrmeister der Gladiatoren, der Gladiatorenmeister (wobei zu bemerken, daß die lanistae ganze Banden Gladiatoren hielten u. zu den Gladiatorenspielen vermieteten), Cic. ad Att. 1, 16, 3; Rosc. Am. 17 u. 118. Suet. Aug. 42, 3. Mart. 11, 66, 3. Iuven. 11, 8. Amm. 19, 12, 1. – II) übtr.: a) der Abrichter der Kampfhähne, rixosarum avium, Colum. 8, 2, 5. – b) (weil die lanistae die Gladiatoren paarweise gegeneinander auftreten ließen) der Zusammenhetzer zweier zum Kampfe, lanistā Cicerone, v. Cicero zusammengehetzt, Cic. Phil. 13, 40: u. so lanistis Aetolis, Liv. 35, 33, 6. – ⇒ Nach Isid. orig. 10, 159 ist lanista (von lanio, āre) urspr. ein tuskisches Wort = carnifex. -
3 lanista
lanista ae, m a trainer of gladiators, fencingmaster: clemens: regia verba lanistae, Iu.—An inciter, instigator, agitator, ringleader: acies, lanistā Cicerone, dimicantes: lanistis Aetolis dimicare, L.* * *manager of a troop of gladiators, trainer -
4 לודאה
לוּדָאָהm. 1) = h. לוֹדִי Lyddan. Ab. Zar.36a שמלאי ל׳ קאמרת thou citest Samlai, the Lyddan; (Y. ib. II, 41d bot. הדרומי).Yeb.71b, v. preced.Pl. לוּדָאֵי. Ab. Zar. l. c. שאני ל׳ דמזלזלי it is different with Lyddan scholars, because they disregard traditional laws. 2) לוּדָאֵי (denom. of ludi, the latter being treated as a geographical term) people hiring men for gladiatorial contests, lanistae (v. Sm. Ant. s. v. Gladiator). Gitt.46b bot. ההוא גברא דזבין נפשיה לל׳ there was the case of a man who had sold himself to the Ludaë. Ib. 47a ריש לקיש … לל׳ Resh Lakish had sold himself Y.Ter.VIII, 45d top אילו זבנת גרמך ללוּדָנִין הות מזביןוכ׳ (not הוה; prob. to be read: לוּדָיִין) if thou hadst sold thyself to the lanistae, thou wouldst have sold (thyself) at a high price, but here thou hast sold (risked) thy life for a trifle.V. לוּדִים. -
5 לוּדָאָה
לוּדָאָהm. 1) = h. לוֹדִי Lyddan. Ab. Zar.36a שמלאי ל׳ קאמרת thou citest Samlai, the Lyddan; (Y. ib. II, 41d bot. הדרומי).Yeb.71b, v. preced.Pl. לוּדָאֵי. Ab. Zar. l. c. שאני ל׳ דמזלזלי it is different with Lyddan scholars, because they disregard traditional laws. 2) לוּדָאֵי (denom. of ludi, the latter being treated as a geographical term) people hiring men for gladiatorial contests, lanistae (v. Sm. Ant. s. v. Gladiator). Gitt.46b bot. ההוא גברא דזבין נפשיה לל׳ there was the case of a man who had sold himself to the Ludaë. Ib. 47a ריש לקיש … לל׳ Resh Lakish had sold himself Y.Ter.VIII, 45d top אילו זבנת גרמך ללוּדָנִין הות מזביןוכ׳ (not הוה; prob. to be read: לוּדָיִין) if thou hadst sold thyself to the lanistae, thou wouldst have sold (thyself) at a high price, but here thou hast sold (risked) thy life for a trifle.V. לוּדִים. -
6 familia
familia, ae ( auch as, nach den Wörtern pater, mater, filius, filia), f. (famulus), die Gesamtheit der unter einem dominus stehenden Sklaven, das Gesinde, die Dienerschaft, bes. als Angehörige u. Teil der Familie, dann übtr. die ganze Hausgenossenschaft (Freie u. Sklaven), die Familie, I) eig.: a) als Gesinde eines Hausherrn: neque dubium est, quin, si ad rem iudicandam verbo ducimur, non re, familiam intellegamus, quae constet ex servis pluribus; quin unus homo familia non sit (verbum certe hoc non modo postulat, sed etiam cogit), Cic. Caecin. 55: villicus familiam exerceat; consideret, quae dominus imperaverit fiant, Cato: cum insimularetur familia, partim etiam liberi, societatis eius, Cic.: neque cuiquam quam illi in nostra melius famulo familia, Plaut.: familiam Catonianam vendere, Cic.: familiā privatā (durch seine eigenen Sklaven) incendia exstinguere (löschen lassen), Vell.: Aesopus domino cum solus esset familia, die ganze Dienerschaft ausmachte, Phaedr. – b) die einem lanista als dominus zugehörige Truppe, Schar von Fechtern, gladiatoria, Caes. u. Sall.: gladiatorum, lanistae, Suet.: maxima, Cic.: comparare familiam, Cic.: dah. familiam ducere, an der Spitze stehen, in erster Linie stehen, die erste Stelle einnehmen, v. Pers., Cic. Phil. 5, 30; v. Lebl., Cic. de fin. 4, 45; ep. 7, 5, 3. – in der spät. Kaiserzt. eine zu einer Legion gehörige, aber noch nicht in die Stammliste eingetragene (wahrsch. unter einem Fechtmeister stehende) Rekrutentruppe, Cod. Theod. u. Amm. – c) die einem dominus zugehörige Truppe-, Gesellschaft von Schauspielern, Auct. prol. Plaut. Men. 74. – d) die einem Mächtigen angehörenden Hörigen, Leibeigenen, Caes. b. G. 1, 4, 2. – e) die einem Tempel angehörigen Sklaven, die Leibeigenen, Hörigen, Cic. Clu. 43. – f) f. publica, die der Staatsgemeinde angehörigen Sklaven, die Staatssklaven, niedere Staatsdiener, Corp. inscr. Lat. 6, 479. – ebenso das niedere Dienstpersonal einer Behörde, f. fiscalis, spät. ICt. – II) übtr.: A) der ganze Hausstand, zerfallend in die freie u. leibeigene Hausgenossenschaft u. in das bewegliche u. unbewegliche Vermögen, das Hauswesen, der Hausstand (vgl. Ulp. dig. 50, 16, 195), denen allen ein Hausherr vorsteht, dah. pater familias, Cic., od. familiae, Liv., Herr vom Hause, Hausherr, Hausvater; u. Plur., patres familias, Cic., od. familiae, Caes., od. familiarum, Suet. – mater familias, Cic., od. familiae, Caes. u. Liv., Frau vom Hause, Hausfrau; u. Plur. matres familias, Cic., od. familiarum, Ulp. dig. – filius familias, Sohn vom Hause, der noch unter des Vaters Gewalt steht, der unmündige, noch nicht volljährige Sohn, Cic.; Plur., filii familiarum, Sall. – filia familias, Tochter vom Hause, Sen.; Plur., filiae familiarum, ICt. – v. Hausbesitz, Vermögen usw., agnatus proximus familiam habeto, XII tabb. fr.: herciscundae familiae causam agere, Cic.: decem dierum vix mihi est familia, habe kaum Lebensunterhalt auf usw., Ter. heaut. 909. – B) die einem Stammvater Angehörigen, die Familie, 1) eig.: a) im weitern Sinne, die ganze Geschlechtslinie, das Geschlecht (synon. mit gens), M. Bruti rogatu Iuniam familiam a stirpe ad hanc aetatem ordine enumeravit, Nep.: familiam unam (sc. gentem Fabiam) subisse civitatis onus, Liv.: sunt praeterea feriae propriae familiarum, ut familiae Claudiae, vel Aemiliae, seu Iuliae, sive Corneliae, Macr. – b) im engern Sinne als Unterabteilung eines Geschlechts (gens), vetus et illustris, Cic.: nobilissima, Cic.: antiquissima, Caes.: ampla et honesta f. plebeia, Cic.: hospes familiae vestrae, Cic.: commune dedecus familiae, Cic. – übtr.: a) eine von einem Stifter abstammende philosophische Sekte, tota Peripateticorum, Cic.: Aristoteles, Xenocrates, tota illa familia non dabit, Cic. – b) von Schriften, libros, qui falso viderentur inscripti, tamquam subditos submovere familiā (Kanon), Quint. 1, 4, 3.
-
7 lanista
lănista, ae, f. [st2]1 [-] laniste, maître des gladiateurs (qui achète, forme et vend des gladiateurs). [st2]2 [-] Col. celui qui dresse (les oiseaux de combat). [st2]3 [-] au fig. un patron de gladiateurs, celui qui pousse au mal ou à la violence, instigateur, agitateur. - rixosarum avium lanista, Vol.: dresseur d'oiseaux de combat. - lanistis Aetolis, Liv. 35: à l'instigation des Etoliens.* * *lănista, ae, f. [st2]1 [-] laniste, maître des gladiateurs (qui achète, forme et vend des gladiateurs). [st2]2 [-] Col. celui qui dresse (les oiseaux de combat). [st2]3 [-] au fig. un patron de gladiateurs, celui qui pousse au mal ou à la violence, instigateur, agitateur. - rixosarum avium lanista, Vol.: dresseur d'oiseaux de combat. - lanistis Aetolis, Liv. 35: à l'instigation des Etoliens.* * *Lanista, lanistae, m. g. Cic. Maistre en faict d'armes, qui apprend à jouer de l'escrime, Maistre escrimeur, Qui anciennement avoit la charge d'enseigner les gladiateurs. -
8 familia
familia, ae ( auch as, nach den Wörtern pater, mater, filius, filia), f. (famulus), die Gesamtheit der unter einem dominus stehenden Sklaven, das Gesinde, die Dienerschaft, bes. als Angehörige u. Teil der Familie, dann übtr. die ganze Hausgenossenschaft (Freie u. Sklaven), die Familie, I) eig.: a) als Gesinde eines Hausherrn: neque dubium est, quin, si ad rem iudicandam verbo ducimur, non re, familiam intellegamus, quae constet ex servis pluribus; quin unus homo familia non sit (verbum certe hoc non modo postulat, sed etiam cogit), Cic. Caecin. 55: villicus familiam exerceat; consideret, quae dominus imperaverit fiant, Cato: cum insimularetur familia, partim etiam liberi, societatis eius, Cic.: neque cuiquam quam illi in nostra melius famulo familia, Plaut.: familiam Catonianam vendere, Cic.: familiā privatā (durch seine eigenen Sklaven) incendia exstinguere (löschen lassen), Vell.: Aesopus domino cum solus esset familia, die ganze Dienerschaft ausmachte, Phaedr. – b) die einem lanista als dominus zugehörige Truppe, Schar von Fechtern, gladiatoria, Caes. u. Sall.: gladiatorum, lanistae, Suet.: maxima, Cic.: comparare familiam, Cic.: dah. familiam ducere, an der Spitze stehen, in erster Linie stehen, die erste Stelle einnehmen, v. Pers., Cic. Phil. 5, 30; v. Lebl., Cic. de fin. 4, 45; ep. 7, 5, 3. – in der spät. Kaiserzt. eine zu einer————Legion gehörige, aber noch nicht in die Stammliste eingetragene (wahrsch. unter einem Fechtmeister stehende) Rekrutentruppe, Cod. Theod. u. Amm. – c) die einem dominus zugehörige Truppe-, Gesellschaft von Schauspielern, Auct. prol. Plaut. Men. 74. – d) die einem Mächtigen angehörenden Hörigen, Leibeigenen, Caes. b. G. 1, 4, 2. – e) die einem Tempel angehörigen Sklaven, die Leibeigenen, Hörigen, Cic. Clu. 43. – f) f. publica, die der Staatsgemeinde angehörigen Sklaven, die Staatssklaven, niedere Staatsdiener, Corp. inscr. Lat. 6, 479. – ebenso das niedere Dienstpersonal einer Behörde, f. fiscalis, spät. ICt. – II) übtr.: A) der ganze Hausstand, zerfallend in die freie u. leibeigene Hausgenossenschaft u. in das bewegliche u. unbewegliche Vermögen, das Hauswesen, der Hausstand (vgl. Ulp. dig. 50, 16, 195), denen allen ein Hausherr vorsteht, dah. pater familias, Cic., od. familiae, Liv., Herr vom Hause, Hausherr, Hausvater; u. Plur., patres familias, Cic., od. familiae, Caes., od. familiarum, Suet. – mater familias, Cic., od. familiae, Caes. u. Liv., Frau vom Hause, Hausfrau; u. Plur. matres familias, Cic., od. familiarum, Ulp. dig. – filius familias, Sohn vom Hause, der noch unter des Vaters Gewalt steht, der unmündige, noch nicht volljährige Sohn, Cic.; Plur., filii familiarum, Sall. – filia familias, Tochter vom Hause, Sen.; Plur., filiae familiarum,————ICt. – v. Hausbesitz, Vermögen usw., agnatus proximus familiam habeto, XII tabb. fr.: herciscundae familiae causam agere, Cic.: decem dierum vix mihi est familia, habe kaum Lebensunterhalt auf usw., Ter. heaut. 909. – B) die einem Stammvater Angehörigen, die Familie, 1) eig.: a) im weitern Sinne, die ganze Geschlechtslinie, das Geschlecht (synon. mit gens), M. Bruti rogatu Iuniam familiam a stirpe ad hanc aetatem ordine enumeravit, Nep.: familiam unam (sc. gentem Fabiam) subisse civitatis onus, Liv.: sunt praeterea feriae propriae familiarum, ut familiae Claudiae, vel Aemiliae, seu Iuliae, sive Corneliae, Macr. – b) im engern Sinne als Unterabteilung eines Geschlechts (gens), vetus et illustris, Cic.: nobilissima, Cic.: antiquissima, Caes.: ampla et honesta f. plebeia, Cic.: hospes familiae vestrae, Cic.: commune dedecus familiae, Cic. – übtr.: a) eine von einem Stifter abstammende philosophische Sekte, tota Peripateticorum, Cic.: Aristoteles, Xenocrates, tota illa familia non dabit, Cic. – b) von Schriften, libros, qui falso viderentur inscripti, tamquam subditos submovere familiā (Kanon), Quint. 1, 4, 3. -
9 lanista
lănista, ae, m., a trainer of gladiators, fencing-master (class.; cf.: gladiator, athleta, pugil).I.Lit.:II.num ille lanista omnino jam a gladiatore recessisse videtur,
Cic. Rosc. Am. 40, 118:reus, tamquam clemens lanista,
id. Att. 1, 16, 3:regia verba lanistae,
Juv. 11, 8:circumforaneus,
Suet. Vit. 12:lanistarum familias ex urbe expellere,
id. Aug. 42; Juv. 6, 215.—So of fowls:rixosarum avium,
Col. 8, 2, 5.—Transf., an inciter, instigator, agitator; one who stimulates to wrong or violence:hic se ad eum lanistam contulit,
Cic. Rosc. Am. 6, 17:ne videret unius corporis duas acies, lanista Cicerone, dimicantes. Ego lanista?
Cic. Phil. 13, 19, 40:lanistis Aetolis dimicare,
Liv. 35, 33, 6.
См. также в других словарях:
LANISTA — Isid. est praefectus Gladiatorum, qui eos ad mutuam lanienam instituebat. Vox Thufca. ab hisce enim Gladiatores, Nic. Damasc. Conducebantur Lanistae ingenti pretio: qui, cum opus esset, proposita paria indicabant, quanti? iugulatorum pretia non… … Hofmann J. Lexicon universale
Gladiator — For other uses, see Gladiator (disambiguation). Part of the Zliten mosaic from Libya (Leptis Magna), about 2nd century CE. It shows (left to right) a thraex fighting a murmillo, a hoplomachus standing with another murmillo (who is signaling his… … Wikipedia
Gladiatōren — (röm. Ant.), Männer, welche in den Gladiatorenspielen (Munera gladiatoria), Anfangs blos bei Leichenbegängnissen, dann zur Volksbelustigung, bei verschiedenen Religionsfeierlichkeiten, bes. an den Saturnalien u. den Minervenfesten, später selbst… … Pierer's Universal-Lexikon
ACCENDONES — apud Tertullian. de Pall. c. ult. Verum et accendones et omnis gladiatorum ignominia togata producitur ex correctione Salmasii, cum prius legeretur et cerdones: Lanistae sunt, quomodo eos vocare Tertulliano libitum est, quod gladiatores… … Hofmann J. Lexicon universale
ARMIS ludere — apud Vulcatium Gallican. in Avidio Cassio, c. 6. Excrcitium septimi diei fuit omnium militum, ita ut et sagitt as mitterent et armis luderent: dicebantur Casaubono, qui se armis exercerent, unde et dies ille, quô id fiebat, armiludium; sicut… … Hofmann J. Lexicon universale
Гладиаторы — (Gladiatores) единоборцы и борцы со зверями в римских цирках. Игры с участием Г. (minera gladiatoria) ведут свое начало от этрусков, у которых они совершались в честь умерших, заменив первоначальные человеческие жертвоприношения. Впервые… … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона
Гладиаторы — (Gladiatores) единоборцы и борцы с зверями в римскихцирках. игры с участием Г. (munera gladiatoria) ведут свое начало отэтрусков, у которых они совершались в честь умерших, заменивпервоначальные человеческие жертвоприношения. Впервые совершены… … Энциклопедия Брокгауза и Ефрона
ADMINISTRATOR — qui provinciam administrat, Praeses: apud Ael. Spartian. in Pescennino Nigro, c. 7. Administratio. Hic tantae fuit auctoritatis, ut ad Marcum Antoninum primum, dein ad Commodum, scriberet, quum videret provincias facili administrationum nutatione … Hofmann J. Lexicon universale
BUSTUARII — dicti sunt a bustis, (rogus autem, ubi ustulatum cadaver erat, bustum dicebatur.) Mos enim erat in sepulchris fortium virorum capitvos necari: quod postquam crudele visum est, placuit gladiatores ante sepulchra dimicare, hinc Bustuarios dictos:… … Hofmann J. Lexicon universale
DICTATA dare — proprie dicebantur Lanistae, quando tironibus illa dabant praecepta, quae Hirtio commemorantur de Bello Af. Suet. Iulio c. 26. Tirones neque in ludo neque per lanistas, sed in domibus per Equites Romanos, ac etiam per senatores armorum peritos,… … Hofmann J. Lexicon universale
FAMILIA — teste Festo, antea in ingenuis hominibus dicebatur, quorum dux et princeps generis vocabatur Paeter et Mater familiae, postea hoc nomine etiam famuli appellari coepêrunt. Sen. l. 6. Ep. 67. Ne illud quidem videtis, quam omnem invidiam Maiores… … Hofmann J. Lexicon universale